İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafından yayınlanan “İstanbul’da Gençliğin Demografik ve Sosyoekonomik Profili: 20 Yıllık Değişim” raporu, İstanbul’daki gençlerin yaşam koşullarında son 20 yılda ciddi bir gerileme yaşandığını gözler önüne serdi.
Rapora göre, gençlerin alım gücü azaldı, barınma krizi derinleşti ve sosyal yaşama erişim ciddi biçimde kısıtlandı.
KYK BURSUYLA 275 SİMİTTEN 43 SİMİDE
Raporda, gençlerin ekonomik durumundaki kötüleşmenin en çarpıcı göstergelerinden biri olarak KYK burslarının reel değerindeki düşüşe dikkat çekildi.
2005 yılında bir öğrenci KYK bursuyla 275 adet simit-çay alabilirken, 2025 yılında bu sayı sadece 43’e düştü.
2005’te burs miktarı asgari ücretin yüzde 31,4’üne denk gelirken, 2025’te bu oran yüzde 13,6’ya geriledi.
KYK bursuyla 2005’te 5,67 gram altın alınabilirken, bugün bu miktar yalnızca 0,88 gram.
BARINMA ARTIK TERCİH DEĞİL, KRİZ
Barınma sorunu da gençlerin başlıca sorunlarından biri haline geldi. Rapora göre, 20 yıl önce barınma bir tercih meselesiyken, bugün gençleri şehir çeperlerine iten ciddi bir kriz söz konusu.
Kaliteli protein kaynaklarına ulaşmanın zorlaşmasıyla birlikte sağlıklı beslenme alışkanlıklarının bozulduğu, gençlerin sağlık kaygılarının arttığı da vurgulandı.
SOSYAL YAŞAMDAN KOPUŞ
Ekonomik nedenler gençlerin sosyal yaşama katılımını da sınırlıyor.
Rapora göre:
2005’te bir öğrenci bursunun yüzde 11,4’üyle bir konser günü yaşayabilirken, 2025’te bu etkinlik bursun yüzde 46,5’ine denk geliyor.
Sosyal etkinliklere katılım maliyetlerinin artması, gençlerin kültürel ve sosyal hayattan uzaklaştığını ortaya koyuyor.
GENÇLERİN YARISI YURT DIŞINA GİTMEK İSTİYOR
Rapor, gençlerin gelecek kaygısının arttığını da vurguluyor. Katılımcıların yüzde 50,4’ü yurt dışına taşınmayı düşünüyor. Bu oran, 20 yıl önce genç olanlar arasında yüzde 35,1’di.
GENÇLER GEÇİNMEKTE ZORLANIYOR
Katılımcıların yüzde 77,6’sı günümüz gençlerinin geçmiş kuşaklara göre daha zor koşullarda yaşadığını ifade etti. 18-35 yaş grubunda bu oran yüzde 80,6’ya yükseliyor.
Üniversiteli, çalışan ya da evde olan fark etmeksizin, gençlerin temel yaşam giderlerini karşılamakta zorlandığı belirtildi.
NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA: HER DÖRT GENÇTEN BİRİ
Raporda, üniversite diplomasının artık istihdama geçiş anlamına gelmediğine dikkat çekildi. TÜİK verilerine göre, 15-29 yaş arası her dört gençten biri ne eğitimde ne de istihdamda yer alıyor.
EVLENMEK VE EV KURMAK HAYAL OLDU
Yirmi yıl önce genç olanların yüzde 62’si evlenme ve birikim yapmada zorluk yaşadığını belirtirken, günümüz gençlerinde bu oran yüzde 81,8’e yükseldi.
Aynı şekilde, kendi başına eve çıkmanın maddi olarak zorlayıcı olduğunu söyleyen gençlerin oranı yüzde 78,8 olarak açıklandı.
Kaynak: Haber Merkezi