Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi salatalık, sağlıklı beslenmenin temel taşlarından biri olarak biliniyor. Ancak uzmanlar, salatalığın yıllardır yanlış tüketildiğine dikkat çekiyor: Kabuğuyla yenmesi gereken salatalık, yeterince iyi yıkanmadığında pestisit kalıntıları nedeniyle sağlığı tehdit edebilir.
Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzman görüşleri, salatalık tüketiminde doğru yöntemlerin hayati önem taşıdığını gösterdi.
KABUKTA SAKLI HAZİNE: VİTAMİN VE MİNERALLER
Salatalığın kabuğu, genellikle soyularak tüketilse de, uzmanlar bu alışkanlığın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Salatalığın kabuğu, lif, K vitamini, C vitamini ve antioksidanlar açısından zengindir. Kabuğu soymak, bu besin maddelerinin büyük bir kısmını kaybetmek anlamına gelir.
Nutrients dergisinde yayımlanan bir araştırma, salatalık kabuğunun yüksek miktarda flavonoid ve fenolik bileşikler içerdiğini, bunların bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve iltihaplanmayı azalttığını ortaya koydu.
Salatalık gibi yüzey alanı geniş sebzeler, tarım ilaçlarına daha fazla maruz kalır. Yetersiz yıkama, bu kimyasalların vücuda girmesine neden olabilir. Pestisit kalıntıları, uzun vadede hormonal bozukluklar ve hatta kanser riskini artırabilir.
ULUSLARARASI UZMANLARDAN KRİTİK UYARILAR
Uluslararası alanda yapılan çalışmalar da bu endişeleri destekledi. ABD’deki Cornell Üniversitesi’nden Toksikoloji Uzmanı Prof. Dr. David A. Eastmond, pestisit kalıntılarının özellikle kabuklu sebzelerde biriktiğini ve bu kimyasalların sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti.
Environmental Health Perspectives dergisinde yayımlanan bir çalışma, organofosfat pestisitlerin düşük dozlarda bile uzun süreli maruziyet durumunda nörolojik sorunlara yol açabileceğini gösterdi.
İngiltere’deki Reading Üniversitesi’nden Gıda Güvenliği Uzmanı Dr. Lisa Marshall ise, salatalığı doğru yıkamanın pestisit riskini büyük ölçüde azaltabileceğini söyleyerek, “Salatalığı akan suyun altında en az 30 saniye ovalayarak yıkamak, pestisit kalıntılarını %70’e kadar temizler. Sirkeli su veya karbonatlı suyla yıkama ise bu oranı daha da artırabilir” dedi. Marshall, organik salatalıkların tercih edilmesinin pestisit riskini azalttığını, ancak organik ürünlerin de mutlaka yıkanması gerektiğini ekledi.
KAHVALTIDA SALATALIK TÜKETİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Uzmanlar, salatalığın kahvaltıda tüketilmesinin sağlıklı bir alışkanlık olduğunu, ancak bazı kurallara uyulması gerektiğini vurguladı.
Salatalığı kabuğuyla tüketmek isteyenler, öncelikle organik ürünleri tercih etmeli. Eğer organik değilse, akan su altında fırçalayarak yıkamak ve ardından sirkeli suda 5-10 dakika bekletmek pestisit kalıntılarını büyük ölçüde ortadan kaldırır.
Uzmanlar, salatalığın kesildikten sonra uzun süre bekletilmemesi gerektiğini, çünkü bu durumda besin değerlerinin kaybolabileceğini belirtti.
Pazar veya marketten alınan salatalıkların kaynağını sorgulayın. Yerel ve güvenilir üreticilerden alışveriş yapmak, pestisit riskini azaltabilir. Ayrıca, kabuğu tüketmeden önce bir parçasını kesip koklayarak kimyasal bir koku olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
SAĞLIKLI SOFRALAR İÇİN BASİT AMA ETKİLİ ÇÖZÜMLER
Salatalık, düşük kalorisi ve yüksek su içeriğiyle sağlıklı bir besin olsa da, yanlış tüketim alışkanlıkları bu faydalı sebzeyi riske dönüştürebildi.
Bilimsel veriler ve uzman görüşleri, salatalığın kabuğuyla tüketilmesinin besin değerini artırdığını, ancak pestisit kalıntılarından korunmak için doğru yıkama yöntemlerinin şart olduğunu gösterdi.
Haber: Sena Özkan / Haber Merkezi
