Kurban Bayramı’nda hayvan kesimleri ve sakatatların yanlış kullanımı, zoonotik hastalıkların başında gelen kist hidatiğin yayılma riskini artırdı.
Echinococcus granulosus adlı parazitin neden olduğu bu hastalık, özellikle köpekler aracılığıyla insanlara bulaşarak karaciğer, akciğer, beyin gibi hayati organlarda kistler oluşturabiliyor ve tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.
Uzmanlar, Kurban Bayramı’nda kesilen hayvanların kistli sakatatlarının sokak köpeklerine verilmemesi ve derin çukurlara gömülerek imha edilmesi gerektiğini vurguladı.
KİST HİDATİK: SESSİZ AMA ÖLÜMCÜL BİR TEHDİT
Kist hidatik, halk arasında “köpek kisti” olarak bilinen ve Echinococcus granulosus paraziti tarafından oluşturulan bir zoonotik hastalık.
Parazitin yumurtaları, köpek, kurt ve tilki gibi etçil hayvanların bağırsaklarında yaşarken dışkıyla çevreye yayılıyor. İnsanlar, bu yumurtaları kirlenmiş su, yiyecek veya eller yoluyla alıyor. Parazit, insan vücudunda karaciğer ve akciğer gibi organlarda kist oluşumuna neden oluyor. Bu kistler, yıllarca belirti vermeden büyüyebiliyor ve ileri aşamalarda organ yetmezliği ya da ölümle sonuçlanabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, kistik ekinokokkoz, dünya genelinde her yıl yaklaşık 1 milyon insanı etkiliyor ve özellikle hayvancılığın yaygın olduğu bölgelerde ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturdu.
Uzmanlar, Kurban Bayramı’nda kist hidatik riskine dikkat çekti: “Kurban kesimlerinde hijyenik koşullara uyulmaması ve kistli sakatatların sokak köpeklerine verilmesi, hastalığın yaşam döngüsünü devam ettiriyor. Bu durum hem insan hem de hayvan sağlığı için ciddi tehdit oluşturuyor. Kistli organlar asla çevreye atılmamalı, derin çukurlara gömülerek veya kaynatılarak imha edilmelidir”
KURBAN BAYRAMI’NDA HİJYEN VE İMHA KURALLARI HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Kurban Bayramı, hayvanlarla temasın ve et tüketiminin arttığı bir dönem. Ancak, uygun olmayan kesim koşulları ve sakatatların kontrolsüzce çevreye bırakılması, kist hidatik gibi zoonotik hastalıkların yayılma riskini artırıyor.
Uzmanlar, özellikle küçükbaş hayvanların karaciğerinde turuncu renkli, üçgen şeklinde kistlerin sıkça görüldüğünü belirterek, “Bu kistli organlar köpeklere yedirilirse, parazit bağırsaklarda olgunlaşarak yumurtalarını çevreye yayar ve enfeksiyon zinciri devam eder. Kistli sakatatlar, hayvanların ulaşamayacağı şekilde gömülmeli” dedi.
Uluslararası alanda yapılan araştırmalar da bu tehlikeyi doğruladı. Liverpool Üniversitesi Tropikal Tıp Okulu’ndan Prof. Dr. Paul Garner, kist hidatiğin kontrol altına alınmasında sakatatların doğru imhasının kritik olduğunu vurguladı:
“Kist hidatik, önlenebilir bir hastalıktır. Ancak, kültürel alışkanlıklar ve hijyen eksikliği, hastalığın özellikle kırsal bölgelerde yaygınlaşmasına neden oluyor. Kurban Bayramı gibi toplu kesimlerin olduğu dönemlerde, sakatatların köpeklere verilmemesi ve uygun şekilde bertaraf edilmesi şart”
KORUNMA YÖNTEMLERİ VE ÖNERİLER
Türkiye’de kist hidatik, her 250-300 kişiden birinde görülebilecek kadar yaygın bir sağlık sorunu.
Uzmanlar, hastalığın yayılımını önlemek için şu önerilerde bulunuyor:
Hijyenik Kesim: Kurban kesimleri, belediyelerin belirlediği alanlarda veya mezbahalarda, veteriner hekim kontrolünde yapılmalı.
Sakatat İmhası: Kistli organlar, köpeklerin ulaşamayacağı derin çukurlara gömülmeli veya kaynatılarak imha edilmeli.
Kişisel Hijyen: Hayvanlarla temas edenler, eldiven ve önlük kullanmalı; temas sonrası eller bol su ve sabunla yıkanmalı.
Evcil Hayvan Kontrolü: Köpeklerin düzenli veteriner kontrolleri yapılmalı ve iç-dış parazit tedavileri aksatılmamalı.
Haber: Süleyman Çay / Haber Merkezi
