Karpal Tünel Sendromu (KTS), el bileğindeki karpal tünel adı verilen dar bir alanda median sinirin sıkışmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Median sinir, başparmak, işaret, orta ve yüzük parmaklarının duyu ve hareketlerini kontrol eder.
Sıkışma, sinirde baskı oluşturarak ağrı, uyuşma ve karıncalanma gibi belirtilere yol açar. KTS, özellikle 45-65 yaş arası kadınlarda daha sık görülür ve modern yaşamın getirdiği tekrarlayan el hareketleriyle ilişkilidir.
NEDENLERİ
KTS’nin ortaya çıkmasında birden fazla etken rol oynar.
Başlıca nedenler şunlardır:
• Tekrarlayan Hareketler: Uzun süreli bilgisayar kullanımı, klavye-mouse kullanımı ya da el aletleriyle çalışma.
• Fiziksel Faktörler: El bileğini zorlayan aktiviteler, örneğin ağır ev işleri veya sürekli yazı yazma.
• Sağlık Durumları: Diyabet, romatoid artrit, tiroid hastalıkları ve obezite sinir sıkışması riskini artırır.
• Hormonal Değişiklikler: Gebelik veya menopozda sıvı tutulumu karpal tünelde baskıya yol açabilir.
• Travma veya Yaralanmalar: El bileği kırıkları veya burkulmaları tüneli daraltabilir.
BELİRTİLERİ
KTS’nin belirtileri genellikle yavaş ilerler ve şunları içerir:
• Başparmak, işaret, orta ve yüzük parmaklarında uyuşma veya karıncalanma.
• Gece uykudan uyandıran el ve bilek ağrıları.
• Eldeki nesneleri tutmada zorluk veya güçsüzlük hissi.
• İleri vakalarda kalıcı his kaybı veya kas zayıflığı.
TEDAVİSİ VAR MI?
KTS, erken teşhisle etkili bir şekilde tedavi edilebilir.
Tedavi yöntemleri şunlardır:
• Konservatif Tedaviler:
• El Bileği Ateli: Özellikle geceleri kullanılan atel, bileği sabit tutarak sinir üzerindeki baskıyı azaltır.
• İlaçlar: Anti-inflamatuar ilaçlar veya kortikosteroid enjeksiyonları iltihabı ve ağrıyı hafifletir.
• Fizik Tedavi: El bileği egzersizleri ve ultrason tedavisi semptomları azaltabilir.
• Akupunktur: Bazı çalışmalar, akupunkturun ağrıyı hafiflettiğini göstermektedir.
• Cerrahi Tedavi: İleri vakalarda karpal tünel serbestleştirme ameliyatı yapılır. Bu işlemde transvers karpal ligament kesilerek sinir üzerindeki baskı kaldırılır. Hastalar genellikle aynı gün taburcu olur ve iyileşme birkaç hafta sürer.
• Korunma: Ergonomik klavye kullanımı, düzenli el egzersizleri ve bileği zorlayan hareketlerden kaçınma riski azaltır.Erken teşhis, KTS’nin kalıcı hasara yol açmasını önler. Şikayetler devam ederse, bir ortopedi uzmanı veya nörologa başvurulması önerilir.
Uzmanlar, KTS’nin genellikle aşırı bilgisayar kullanımı, tekrarlayan el hareketleri ve ev işleri gibi aktivitelerden kaynaklandığını belirtti. Ayrıca obezite, diyabet, romatoid artrit ve gebelikte hormonal değişikliklerin riski artırdığı ifade edildi.
Ortopedi uzmanları, KTS teşhisinde hasta öyküsünün önemini vurguluyor: “Hastanın günlük aktiviteleri ve şikayetleri değerlendirildikten sonra, elektromiyografi (EMG) testi ile kesin tanı konuluyor. Erken teşhis, tedavi başarısını artırıyor.” EMG, sinir iletim hızını ölçerek median sinirdeki hasarı belirler.Bir nörolog ise, “Gece uykudan uyandıran ağrılar ve parmaklarda karıncalanma, KTS’nin tipik belirtileridir. Tedavi edilmezse kalıcı his kaybı ve güçsüzlük gelişebilir” ifadelerini kullanıyor.
Bilimsel çalışmalar, KTS tedavisinde farklı yöntemlerin etkinliğini değerlendiriyor. 2015 tarihli bir çalışma, ultrason tedavisinin hafif KTS vakalarında ağrı ve fonksiyonelliği iyileştirdiğini gösterdi. Çalışmada, 24 hastanın 43 elinde uygulanan ultrason tedavisi sonrası, görsel analog skalası ve Boston KTS anketinde anlamlı iyileşmeler gözlendi. 2019’daki bir başka araştırma, akupunkturun KTS’de ağrı ve semptom şiddetini azalttığını ortaya koydu; 17 hastaya 10 seans uygulanan akupunktur, yan etki olmadan olumlu sonuçlar verdi.
Tedavi seçenekleri arasında el bileği ateli, anti-inflamatuar ilaçlar ve hidrokortizon enjeksiyonları yer alıyor. İleri vakalarda cerrahi müdahale öneriliyor. Cerrahlar ise, “Karpal tünel ameliyatı, transvers karpal ligamenti keserek sinir üzerindeki baskıyı kaldırır. Çoğu hasta aynı gün taburcu olur” diyor.
Ameliyat sonrası egzersizlerin iyileşmeyi hızlandırdığı belirtiliyor.Uzmanlar, KTS’den korunmak için el bileğini zorlayan hareketlerden kaçınılmasını, bilgisayar kullanımında ergonomik düzenlemeler yapılmasını ve düzenli el egzersizleri öneriyor. Erken teşhis ve uygun tedaviyle, KTS’nin yaşam kalitesini düşürmesi önlenebilir.
Haber: Taner Yener / Haber Merkezi
