Güneş battı, ruh hali karardı! Bilim dünyası mevsimsel depresyonun gizemini çözüyor

Güneş battı, ruh hali karardı! Bilim dünyası mevsimsel depresyonun gizemini çözüyor

YAŞAM / SAĞLIK 14.12.2025 10:38:00
Güneş battı, ruh hali karardı! Bilim dünyası mevsimsel depresyonun gizemini çözüyor

Yaz mevsiminin sona ermesiyle birlikte azalan güneş ışığı miktarı, dünya genelinde milyonlarca insanın ruh sağlığını derinden etkiledi. Bilim insanları, bu etkinin ardındaki biyolojik mekanizmaları uluslararası araştırmalarla ortaya çıkardı.

Yazın sıcak günleri geride kalıp sonbahara adım atılırken, havaların serinlemesi ve günlerin hissedilir derecede kısalması, doğa üzerindeki etkisinin yanı sıra insan fizyolojisi üzerinde de önemli değişikliklere yol açtı.

Güneş ışınlarındaki azalma, özellikle mevsimsel duygudurum bozukluğu (SAD) olarak bilinen bir durumu tetikledi ve bu durum, uzmanların en çok dikkat çektiği konular arasına girdi.

BİYOLOJİK SAATLER ŞAŞIRDI: MELATONİN VE SEROTONİN DENGESİ ALT ÜST OLDU

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) eski Ruh Sağlığı Direktörü olan Dr. Shekhar Saxena, azalan gün ışığının biyolojik saatimiz üzerindeki rolüne dikkat çekerek görüş bildirdi.

Dr. Saxena, "Güneş ışığı, vücudumuzun sirkadiyen ritmini düzenlemede kilit bir faktördür. Işığın azalması, uyku hormonu olan melatonin üretimini artırırken, mutluluk ve iyi hissetme ile ilişkilendirilen nörotransmitter olan serotonin seviyelerini düşürdü. Bu dengesizlik, özellikle duyarlı bireylerde depresif belirtileri ve enerji düşüklüğünü doğrudan tetikledi" ifadelerini kullandı.

HARVARD'DAN ÇARPICI ARAŞTIRMA SONUÇLARI

Harvard Tıp Okulu'nda görev yapan nörobilimci Prof. Dr. David A. Weitz, konuya ilişkin yürüttükleri kapsamlı bir araştırmanın sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

Prof. Weitz, "Sonbahar ve kış aylarında, beynin duygusal düzenlemeden sorumlu bölgelerindeki aktivitenin, gün ışığına maruz kalma süresiyle orantılı olarak azaldığını gözlemledik. Boston'da gerçekleştirdiğimiz bir çalışmada, deneklerin yaklaşık %5 ila %10'unun klinik olarak tanımlanabilir mevsimsel depresyon belirtileri gösterdiği kayda geçti" dedi.

Uluslararası Psikiyatri Derneği (WPA) tarafından yayımlanan bir makalede ise, Kuzey yarımkürede yaşayan nüfusun, ekvator bölgelerine kıyasla SAD riskinin çok daha yüksek olduğu istatistiksel verilerle desteklendi.

UZMANLAR TEDAVİ YÖNTEMLERİNE ODAKLANDI

Azalan güneş ışığının olumsuz etkilerine karşı uzmanlar, özellikle Işık Terapisi (Fototerapi) yöntemini öne çıkardı.

Kanada'nın McGill Üniversitesi'nden psikiyatrist Dr. Shimon E. M. Cohen, bu tedavi yönteminin önemini vurguladı.

Dr. Cohen, "Özellikle sabah erken saatlerde uygulanan parlak ışık kutuları, beyne yeterli güneş ışığı aldığını taklit eden sinyaller göndererek melatonin dengesini düzenlemeye yardımcı oldu. Bu basit ancak etkili müdahale, birçok hastada yorgunluk, aşırı yeme isteği ve sosyal geri çekilme gibi semptomları önemli ölçüde hafifletti" diye ifade etti.

Yaz aylarından sonbahara geçişle birlikte yaşanan gün ışığı azalması, bilimsel çevrelerce de kanıtlanmış bir şekilde, insan ruh sağlığını doğrudan etkileyen biyolojik bir olgu olarak değerlendirildi.

Küresel uzmanlar, bu durumun farkındalığını artırarak erken önlem almanın önemine dikkat çekti.

 

 

 

 

Haber: Hava Arabacılar / Haber Merkezi

11.2°