Günümüzde dijital cihazların hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmesiyle, göz sağlığı tehdit altında.
Uzmanlar, artan ekran kullanımıyla birlikte ‘dijital göz yorgunluğu’ vakalarında ciddi bir artış gözlemlendiğini belirtti. Bu durum, gözlerde kuruluk, yanma, bulanık görme ve baş ağrısı gibi semptomlarla kendini gösterdi. Ancak basit bir yöntem olan 20-20-20 kuralı, göz sağlığını korumada etkili bir çözüm sundu.
Uzmanlar, görme hijyenine dikkat edilmesinin de bu mücadelede kritik bir rol oynadığını vurguladı.
DİJİTAL GÖZ YORGUNLUĞU: MODERN ÇAĞIN SESSİZ SALGINI
Dijital göz yorgunluğu, uzun süreli ekran kullanımının yol açtığı bir dizi rahatsızlığı ifade etti.
Johns Hopkins Üniversitesi’nden oftalmoloji uzmanı Dr. Sheila West, “Ekran başında geçirilen her 8-9 saat, miyop riskini artırıyor, özellikle çocuklarda bu etki daha belirgin” dedi.
Araştırmalar, bilgisayar kullanıcılarının yüzde 50’sine kadarının bu sendromdan etkilendiğini gösteriyor.
Göz kaslarının sürekli yakın mesafeye odaklanması, göz kırpma sıklığını azaltarak kuruluğa ve tahrişe yol açıyor. Londra Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Dr. Ian Grierson, “Ekrana bakarken dakikada 15-20 olan göz kırpma sayısı, 5’e kadar düşebiliyor. Bu, gözyaşının buharlaşmasına ve göz yüzeyinin kurumasına neden oluyor” diyerek durumu açıkladı.
Mavi ışık, dijital göz yorgunluğunun bir diğer tetikleyici faktörü. Cep telefonları, tabletler ve bilgisayar ekranlarının yaydığı bu yüksek enerjili ışık, retina hücrelerine zarar verebiliyor.
Harvard Tıp Fakültesi’nden Dr. Joan Miller, “Mavi ışık, uzun vadede makula dejenerasyonu gibi ciddi sorunlara zemin hazırlayabilir” uyarısında bulundu. Ancak mavi ışığın kalıcı hasara yol açtığına dair kesin kanıtlar henüz sınırlı. Bu nedenle, uzmanlar daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
20-20-20 KURALI: GÖZLERİNİZE NEFES ALDIRIN
Dijital göz yorgunluğuna karşı en etkili yöntemlerden biri, 20-20-20 kuralı. Bu kural, her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca yaklaşık 6 metre (20 feet) uzaktaki bir nesneye bakmayı önerdi.
Dr. Sheila West, “Bu basit uygulama, göz kaslarını gevşeterek yorgunluğu azaltıyor ve odaklanma sorunlarını önlüyor” diyor. Kural, özellikle masa başında çalışanlar için büyük bir fark oluşturdu.
Uzmanlar, “Bilgisayar başında çalışanlar, bilinçli olarak göz kırpmayı artırarak ve 20-20-20 kuralını uygulayarak göz sağlığını koruyabilir” önerisinde bulundu.
Telefon veya bilgisayarınıza bir zamanlayıcı kurarak her 20 dakikada mola vermeyi hatırlayabilirsiniz. Uzak bir nesneye odaklanırken, pencereden dışarı bakmak ya da bir duvardaki tabloya göz atmak yeterli. Bu yöntem, göz kaslarınızın dinlenmesine olanak tanırken, uzun süreli ekran kullanımının yol açtığı bulanık görme ve baş ağrısı gibi sorunları da azalttı.
GÖRME HİJYENİ: SAĞLIKLI GÖZLER İÇİN BASİT ADIMLAR
Uzmanlar, dijital göz yorgunluğunu önlemede görme hijyeninin önemine dikkat çekti. Ekran parlaklığını ortam ışığına uygun şekilde ayarlamak, gözlerin fazla çalışmasını önledi.
Uzmanlar, “Ekran ile göz arasındaki mesafe en az 50-70 cm olmalı. Ayrıca, bilinçli göz kırpma egzersizleri gözyaşını koruyarak kuruluğu azaltır” dedi.
Beslenme de göz sağlığında kritik bir rol oynuyor. Dr. Ian Grierson, “Lutein ve zeaksantin içeren gıdalar, mavi ışığı filtreleyerek makula dejenerasyonunu önlemede etkili” diyerek yeşil yapraklı sebzeler ve renkli meyvelerin tüketimini önerdi.
Günde en az 2 litre su içmek ve omega-3 yağ asitleri açısından zengin balık gibi besinler de göz kuruluğunu azaltmada faydalı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Bilimsel çalışmalar, dijital göz yorgunluğunun yalnızca yetişkinleri değil, çocukları da etkilediğini ortaya koydu.
Özel bir hastanenin yaptığı bir araştırmaya göre, kapalı alanlarda fazla zaman geçiren ve ekranlara uzun süre maruz kalan çocuklarda miyop riski artıyor. Ayrıca, uzun süreli ekran kullanımının uyku düzenini bozarak melatonin üretimini baskıladığı biliniyor. Bu durum, özellikle akşam saatlerinde mavi ışığa maruz kalanlarda uykusuzluğa yol açabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, 2050 yılına kadar görme kaybı yaşayan insan sayısının 115 milyona ulaşacağı öngörüldü. Bu nedenle, erken teşhis ve düzenli göz muayeneleri büyük önem taşıyor. Florence Nightingale Hastaneleri’nden uzmanlar, biyomikroskop ve tonometri gibi yöntemlerin glokom gibi sinsi hastalıkları tespit etmede hayati olduğunu belirtti.
UZMANLARDAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Dijital göz yorgunluğunu önlemek için uzmanlar şu önerilerde bulundu:
Düzenli molalar verin: Her 20 dakikada bir kısa bir mola, göz kaslarınızı rahatlatır.
Doğru aydınlatma kullanın: Çok parlak veya karanlık ekranlar göz yorgunluğunu artırır.
Mavi ışık filtreli gözlükler: Bu gözlükler, mavi ışığın zararlı etkilerini azaltabilir.
Nemlendirici damlalar: Göz kuruluğunu hafifletmek için doktor önerisiyle kullanılabilir.
GÖZ SAĞLIĞINIZ SİZİN ELİNİZDE
Dijital cihazların hayatımızdaki yeri her geçen gün artsa da, göz sağlığımızı korumak için alabileceğimiz basit önlemler var. 20-20-20 kuralı gibi etkili yöntemler ve görme hijyenine dikkat ederek, dijital göz yorgunluğunun olumsuz etkilerini en aza indirebiliriz.
Uzmanlar, kalıcı belirtiler yaşayanların bir göz doktoruna başvurmasını ve düzenli muayenelerle göz sağlıklarını kontrol altında tutmasını önerdi.
Haber: Rumeysa Tanıbalı / Haber Merkezi