Ülkemizde milyonlarca engelli vatandaşımız zor şartlar altında hayatta kalma mücadelesi veriyor. Toplumsal yaşamın birer parçası olmaları gerektiği halde gündelik hayatlarında maalesef birçok problemle karşılaşıyor.
Bunların başlıcaları arasında; İşyerindeki fiziki engeller, engelli çalışanlara yönelik tutum ve önyargılar, vasıfsız işlerde, düşük ücretlerle çalışmak zorunda olmaları, terfi imkanlarının yoksunluğu yer alıyor..
FİZİKLER ENGELLER EN BÜYÜK PROBLEMLERDEN BİRİ
Engelli vatandaşlarımızın karşılaştığı en büyük problemlerin başında fiziksel mekanların ve dijital platformların yeterince erişilebilir olmaması yer alıyor.
Engelliler için uygun rampalar, asansörler ve engelsiz tuvaletler gibi fiziksel altyapı eksiklikleri yanı sıra web siteleri ve uygulamaların engellilerin kullanımına uygun hale getirilmemesi, bu sorunu daha da karmaşık ve zor hale getiriyor.
Bu sorun nasıl aşılabilir?
İşletmeler ve teknoloji şirketlerinin engellilere yönelik erişilebilirlik standartlara uyması ve herkesin fiziksel mekanlara ve dijital platformlara eşit şekilde erişebilmesini sağlamalı gerekiyor.
EĞİTİM VE İSTİHDAMDA AYRIMCILIK
Engelli bireylerimizin bir büyük sorunu da eğitim ve istihdam fırsatlarına erişimlerinin sık sık kısıtlaması.
Engelli bireylerin eğitim kurumlarına, iş yerlerine ve eğitim materyallerine erişimi sınırlı olabilir. Ayrıca, istihdamda ayrımcılık ve önyargılar nedeniyle engelli bireyler iş bulmakta zorluk çekiyorlar.
Bu sorun nasıl aşılabilir?
İş yerlerinin ve eğitim kurumlarının engelli bireylere uygun eğitim materyali ve çalışma ortamları sağlamaları gerekmektedir. Ayrıca, işverenlerin engelli bireyleri istihdam etme konusunda teşvik eden politikalar ve destek mekanizmaları geliştirilmelidir.
BİR DİĞER BÜYÜK SORUN TOPLUMSAL DIŞLANMA
Engelliler, toplumsal dışlanma ve ayrımcılıkla karşılaşabilirler. Farklılık nedeniyle engelli bireylerin maruz kaldığı önyargılar, insan hakları ihlallerine yol açabilir.
Bu sorun nasıl aşılabilir?
Toplumsal farkındalık artırılmalı, engellilerin hakları ve ihtiyaçları konusunda eğitim verilmeli ve ayrımcılığa karşı sıkı yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
KAYITLI ENGELLİLERİN ÖNEMLİ BİR KISMI İSTİHDAM DIŞI
İşgücüne katılım oranları genel nüfusun çok altında seyrederken, kayıtlı engellilerin önemli bir kısmı istihdam dışı.
Kamuda ve özel sektörde yasal zorunluluk olan engelli çalıştırma kotaları (kamuda yüzde 4, özel sektörde yüzde 3) dahi tam anlamıyla doldurulabilmiş değil.
Eğitimde ise durum daha vahim; okuma yazma bilmeyen engelli oranı, genel nüfus ortalamasının oldukça üzerinde. Bu veriler, engellilerin sadece fiziksel engellerle değil, sistematik bir dışlanmayla da mücadele ettiğini gösteriyor.
DEVLETİN ENGELLİ SORUNLARINA YAKLAŞIMI YETERLİ Mİ?
Devlet tarafından yapılan yasal düzenlemelerin birçoğu kâğıt üzerinde kalmış yaşama indirgenememiştir.
Yasal olarak zorunlu olmasına rağmen ülkemizde hala çoğu kamu binası engellilerin erişimine uygun değil. Aynı şekilde toplu taşım araçlarının neredeyse %90'ı engelliler için uygunluk göstermiyor.
SOSYAL HAYATTA DA DURUM MAALESEF İÇ AÇICI DEĞİL
Bununla birlikte umumi tuvaletlerde, lokantalarda, alışveriş merkezlerinde, parklarda, sinema ve tiyatrolarda engelli bireylerimizin varlığı hiçe sayılıyor.
Derleyen: Sinan Başhan / Haber Merkezi